Kaşıkçı Ali Rıza Efendi'nin Kaside-i Münferice'ye tahmisi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2022

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Öz Kasîde-i Münferice, 433/1041 yılında Tunus’ta doğmuş şair, nahiv alimi ve fakih İbnü’n-Nahvî tarafından telif edilen Allah’a teslimiyeti ve bağlılığı anlatan, insana çektiği sıkıntıların ardından ferahlığın geleceğini öğütleyen bir man-zumedir. Bahsini ettiği konuların çekiciliği ve ortaya çıkış hikayesiyle dindar ve sufî çevrelerce benimsenen Kasîde-i Münferice, İslâm coğrafyalarında fazlasıyla beğenilmiş ve rağbet görmüştür. Dua mecmualarına giren manzume zaman-la acılarından ve sıkıntılarından kurtulmaya çalışan insanlar tarafından bir vird gibi okunmuştur. Birçok tercümesi ve şerhi bulunan kaside üzerine İslâm edebiyatlarında müstakil bir literatür ortaya çıkmış, tahmîs, tesbiʿ, taştîr, taklîd, muʿâraza ve tazmîn gibi nazım türleriyle üzerine çokça eser kaleme alınmıştır. Kasîde-i Münferice üzerine telif edilen Türkçe eserlerden biri de XIX. ve XX. yüzyıllarda Konya’da yaşamış Kaşıkçı Ali Rıza Efendi tarafından esere yapılan tahmistir. Ahlâk, itikad, tasavvuf, aşk, sosyal ve dinî konularda manzum ve mensur eserler telif eden Kaşıkçı Ali Rıza Efendi, son devir Osmanlı din alimi ve şairlerinden olup, Nakşî-Halidî tasavvuf çizgisinin temsilcilerindendir. Kaşıkçı Ali Rıza Efendi şiirlerinde Rızâî ve Rızâ mahlasını kullanmıştır. Kaşıkçı Ali Rıza Efendi ve Kasîde-i Münferice Tahmisi’nin konu edildiği bu makalede, önce Kaside-i Münferice üzerine telif edilen literatür ve bu literatür hakkında yapılan akade-mik çalışmalar hakkında bilgi verilmiştir. Ardından Kaşıkçı Ali Rıza Efendi’nin hayatı ve eserleri aktarılmış, son olarak da Kasîde-i Münferice Tahmîs’i neşredilmiştir.
Al-Qaside al-Munferice is a poem that tells about submission and devotion to Allah, which was written by the poet, linguist and jurist İbnü'n-Nahvi, who was born in Tunisia in 433/1041, and advising that relief will come after the hardships that people go through. Al-Qaside al-Munferice, which has been adopted by religious and sufi circles with the attractiveness of the subjects it mentions and the story of its emergence, has been highly sought after in Muslim geographies. The poem, which entered the prayer anthologies, was read like a vird by people who tried to get rid of their pain and troubles over time. An independent literature has emerged in Islamic literatures on the qasida, which has many translations and annotations, and many works have been written on it with verse types such as tahmîs, tesbiʿ, taştîr, taqlîd, muʿāraza and tazmin. One of these works is the Tahmis written in Turkish language, made by Kaşıkçı Ali Rıza Efendi, who lived in Konya in the 19th and 20th centuries. Kaşıkçı Ali Rıza Efendi, who wrote poetic and prose works on morality, creed, mysticism social and religious subjects, is one of the last period Ottoman religious scholars and poets, and one of the representatives of the Nakshi-Khalidi Sufi line. Kaşıkçı Ali Rıza Efendi used the pseudonyms Rızâî and Rızâ in his poems. In this article, which is about Kaşıkçı Ali Rıza Efendi and Al-Qaside al-Munferice, firstly, information about the literature on Al-Qaside al-Munferice and academic studies on this literature is given. Afterwards, the life and works of Kaşıkçı Ali Rıza Efendi were conveyed, and finally his Tahmis was published.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Türk İslam Edebiyatı, Kaşıkçı Ali Rıza Efendi, İbnü'n-Nahvî, Kasîde-i Münferice, Tahmis, Turkish Islamic Literature, Kaşıkçı Ali Rıza Efendi, Ibn an-Nahvî, Al-Qaside al-Munferice

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

5

Sayı

2

Künye

Ak, M. & Cengiz, R. Z. (2022). Kaşıkçı Ali Rıza Efendi'nin Kaside-i Münferice'ye Tahmisi . Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi , 5 (2) , 267-282 . DOI: 10.47948/efad.1205073