Çeviri, kültürlerarasılık ve iletişim: Doğu Avrupa’daki yahudiler örneği

Sömürgecilik sonrası çalışmalar alanında önemli bir isim olan ve “kültürel çeviri” kavramını ortaya çıkaran Homi Bhabha’ya göre, kültür ulusötesidir (transnational) ve her zaman için çevrilebilir (translational) bir özelliğe sahiptir (Bhabha, 2000, s. 257). 1 Bu noktada translation turn (çeviri dönemeci) ifadesinden bahsedilmesi gerekmektedir, zira çeviri türlerinin imkân ve sınırlarının araştırılması ile çeviri uygulamalarının Doğu Avrupa’daki Yahudilerin tarihi özelinde ele alınması, sadece ulusötesi tarih yazımının ilerlemesi açısından değil, aynı zamanda tarihteki kültürel iletişim ve kültürlerarasılığın daha iyi anlaşılması açısından da önemlidir. Bununla birlikte, tarih çalışmalarında yaşanan hızlı dönüşümler, tarih Musası Clio’nun bile başını döndürmekte ve zamanın ruhunun, yapılan çalışmalar üzerindeki etkisini sorgulatmaktadır. Ancak bu noktada, çoğu çeviri dönemecinin bir bakıma, özellikle yöntem çokluğuna olanak tanıdığı da unutulmamalıdır. Böylelikle, farklı disiplinlerin kapıları açılarak disiplinlerarası çalışmalara zemin hazırlanmakta ve aynı zamanda da ulusal meta tarihin sınırları aşılmaktadır.