Öğretmenlerin okul liderliği algısı ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkide mobbing davranışının aracı rolü

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin okul liderliği algısı ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkide mobbing davranışının aracılık rolünün incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini, 2023-2024 eğitim öğretim yılında Karaman ilindeki dezavantajlı bölgeler olan Ermenek, Başyayla ve Sarıveliler ilçelerinde okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapmakta olan 261 öğretmen oluşturmaktadır. Bu araştırmada öğretmenlerin demografik özelliklerine ulaşmak amacıyla kişisel bilgi formu, Örgütsel Bağlılık Ölçeği, Okul Liderliği Ölçeği ve Negatif Davranış Ölçeği kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla korelasyon analizi, aracılık rolünü incelemek için ise yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. Araştırma sonuçları incelendiğinde, öğretmenlerin toplam örgütsel bağlılık düzeyi yüksek, mobbinge maruz kalma düzeyi orta düzeyde ve okul yöneticilerin okul liderliği davranışı sergileme düzeyi yüksek düzeyde çıkmıştır. Öğretmenlerin farklı değişkenlere göre bağlılık düzeyleri incelenmiştir. İnceleme sonucunda ortaya çıkan bulgulara bakıldığında ise öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarında eğitim durumunun ve cinsiyet değişkenlerinin anlamlı bir fark oluşturduğu görülmektedir. Yüksek lisans yapan öğretmenlerin lisans mezunlarına göre bağlılıklarının yüksek olduğu görülürken, erkek öğretmenlerin kadın öğretmenlere göre örgüte daha bağlı oldukları görülmektedir. Kıdem, görev yaptığı eğitim kademesi ve mevcut okuldaki görev süresi değişkenleri ile örgütsel bağlılık arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Örgütsel bağlılık ve okul liderliği arasında yüksek düzeyde pozitif yönlü anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Öğretmenlerin mobbinge maruz kalması ile okul müdürünün okul liderliği davranışı ve öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasında düşük düzeyde negatif yönlü ilişkiler tespit edilmiştir. Son olarak öğretmenlerin mobbinge maruz kalmasının okul liderliği ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiye aracılık ettiği saptanmıştır.

The aim of this study is to investigate the mediating role of mobbing behaviour on the relationship between teachers' perceptions of school leadership and their organisational commitment. The study sample consisted of 261 teachers employed in schools in disadvantegous regions like Ermenek, Başyayla, and Sarıveliler in Karaman during the 2023-2024 academic year. The researcher employed a personal information form, the Organisational Commitment, the School Leadership, and the Negative Behaviour Scales. The results showed that the level of teachers' organisational commitment level was high, the level of their exposure to mobbing was at a medium level, and the level of school administrators displaying school leadership behaviour was at a high level. Teachers' commitment levels were analysed according to various variables. According to findings, it becomes evident that the variables of educational status and gender have a significant difference on teachers' organisational commitment. The results indicated that teachers holding a master's degree exhibited higher levels of commitment than those with a bachelor's degree. Additionally, male teachers demonstrated a greater degree of organisational commitment than their female counterparts. There is no significant differentiation between the variables of seniority, level of education and tenure, working in a current school and organisational commitment. The findings demonstrated that there is a high level positive significant relationship between organisational commitment and school leadership. Moreover, there is a low-level negative relationship between teachers' exposure to bullying and school leadership behaviours and teachers' organisational commitment. Finally, teachers' exposure to bullying was the predictor of school leadership and organisational commitment.