Sidamaria Antik Kenti Üzerine Gözlemler

Sidamaria, Karaman’ın (Laranda) 47 km kuzeydoğusunda, Ayrancı ilçesi sınırları içerisinde yer alan Ambar köyüne lokalize edilmektedir. Kent, doğuda Herakleia’dan (Ereğli), kuzeyde Kana’dan (Beşağıl), kuzeybatıda Ikonion’dan (Konya), güneybatıda Laranda’dan, güneyde ise sahilden gelen yolların kesiştiği önemli bir kavşak noktası durumunda idi. Seyyahların verdiği bilgiler, kentte çok sayıda nitelikli yapının bulunduğunu göstermektedir. Arkeolojik ve epigrafik veriler ise Sidamaria’nın Roma ve Erken Hıristiyanlık dönemlerinde önemli bir kent olduğuna işaret etmektedir. Hadrianus Döneminde inşa edilmiş bir hamam yapısının varlığı MS 129 yılına verilen bir yazıtla kanıtlanmaktadır. MS 200-210 yıllarına tarihlenen ve Iulia Domna’yı onurlandıran bir yazıt ise kentin Severuslar Döneminde de önemini koruduğunu göstermektedir. Sidamaria’nın Roma Dönemindeki zenginliğine işaret eden bir diğer önemli buluntu ise İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen ve MS 250’li yıllara tarihlenen Sidamaria lahdidir. Kentte höyüğün 200 m kadar kuzeydoğusunda kaya mezarları ve khamasorionlar ile karşılaşılmaktadır. Bu mezarlar arasında rastlanan yarım bırakılmış khamasorionlar dikkat çekicidir. Bunların yarım kalmasının saldırı, salgın hastalık gibi olumsuz bir gelişmenin yansıması olduğu söylenebilir. Sasani kralı I. Şapur’un MS 260 yılında Ikonium’a kadar uzanan istilasının varlığı bilinmektedir. Bu durum khamasorionların yarım kalmasının Şapur’un seferiyle bağlantılı olabileceği düşüncesini akla getirmektedir. Bu çalışma kapsamında Sidamaria’da tespit edilmiş olan arkeolojik ve epigrafik kalıntılar ayrıntılı olarak ele alınarak tanıtılacaktır.