Bazı bitki ekstraktlarının ve nanopreparatlarının soğan sak nematodu Ditylenchus dipsaci ile mücadelede etkinliklerinin belirlenmesi

Bu tez çalışmasında roka, turp, kahverengi hardal ve karagöz kadife bitkilerinin ekstraktlarının ve nano-preparatlarının in vitro ve in vivo denemelerde Ditylenchus dipsaci'ye karşı mücadelede kullanım potansiyeli belirlenmiştir. In vitro denemelerde roka, turp ve karagöz kadife bitkisinde en yüksek nematosidal aktivite 60℃ de 30 dk'da sırasıyla %95, 94 ve 75,3 olarak elde edilmiştir. Roka bitkisinin bütün aksamında en düşük etkili doz 2 mg/ml ve etki süresi 7. günde %50 olarak belirlenmiştir. Turp yumru ekstraktında 50 µl/ml 'nin etkili olduğu ve etkinlik süresinin 4. günde %88,55 olduğu görülmüştür. Karagöz kadifede en düşük etkili dozun 100 µl/ml olduğu ve %99,46 oranda nematisidal etki oluşturduğu belirlenmiştir. Etkinlik süresinin 4.günde %91,8 olduğu belirlenmiştir. Hardal bitkisinde en yüksek nematisidal etki taze dondurulmuş yapraklardan ultrasonik destekli ekstraktsiyon yöntemi ile 70 ℃'de 15 dk da elde edilmiştir. En düşük etkili dozun 50 µl/ml olduğu ve etkinlik süresinin 3. günde %93,6 oranda nematisidal etki oluşturduğu belirlenmiştir. Nano-preparatlar in vitro denemelerde en yüksek etkiyi gösteren hardal ve karagöz kadife bitkilerinin en düşük etkili dozları ile oluşturularak in vitro ve in vivo nematisidal etkinlikleri belirlenmiştir. Hardal ekstraktının nano-preparatı 4. günde %82 nematisidal etki göstermiştir. In vivo denemelerde soğan bitkisi steril ve steril olmayan koşullarda yetiştirilmiş ve nano-preparat ve ekstraktların nematod üremesine etkisi belirlenmiştir. Denemeler ayrı olarak değerlendirilmiştir. Nematod üreme oranları uygulamalar arasında değişkenlik göstermekle birlikle ümitvar olduğu görülmüştür. Ekstraktların toplam fenolik ve toplam flavonoid miktarı belirlenmiştir. Bitkilerin hepsinde toplam flavonoid miktarı yüksek bulunmuştur. Hardal nano-preparatının SEM analizi ile gözenekli amorf yapıya sahip olduğu belirlenmiştir.

In this thesis study, the potential of using extracts and nano-preparations of arugula, radish, brown mustard and marigold plants against Ditylenchus dipsaci in in vitro and in vivo experiments was determined. In in vitro experiments, the highest nematicidal activity was 95, 94 and 75.3% at 60℃ for 30 min in arugula, radish and marigold plants, respectively. The lowest effective dose in the whole arugula plant was determined as 2 mg/ml and the duration of effect was 7 days for 50% nematicidal activity. It was observed that 50 µl/ml was effective in radish tuber extract and the duration of effect was four days for 88.55% nematicidal activity. It was determined that the lowest effective dose of marigold was 100 µl/ml and it caused a nematicidal effect of 99.46%. The duration of effect was four days for 91.8% nematicidal activity. The highest nematicidal activity from mustard extracts was obtained from fresh frozen leaves with ultrasonic assisted extraction method at 70 ℃ for 15 min. . It was determined that the lowest effective dose was 50 µl/ml and the duration of activity was three days for 93.6% nematicidal activity. Nano-preparations were formed with the lowest effective doses of mustard and marigold plants that showed the highest effect in in vitro experiments and their in vitro and in vivo nematicidal activities were determined. Nano-preparation of mustard extract showed 82% nematicidal effect on the 4th day. In in vivo experiments, onion plants were grown under sterile and non-sterile conditions and the effects of nano-preparations and extracts on nematode reproduction were determined. The experiments were evaluated separately. Although nematode reproduction rates varied among the applications, it was seen that they were promising. Total phenolic and total flavonoid amounts of the extracts were determined. Total flavonoid amount was found to be high in all plants. SEM analysis of mustard nano-preparation inferred that it had a porous amorphous structure.