Fars Edebiyatında Hamriyye

Asıl konusu şarap, şarap içmek ve bununla ilgi şeylerin anlatıldığı şiirlere hamriyye denilmektedir. Fars edebiyatında ilk defa Sâmânî dönemi şairlerin şiirlerinde içki tarif edilmiştir. Sâmânîler döneminde bize ulaşan en önemli ve kapsamlı hamriyye Rûdekî-i Semerkandî’ye ait olan doksan iki beyitlik kasidedir. Rûdekî’den sonra en güzel ve derli toplu hamriyye yazan kimse şair Beşâr-i Mergezî’dir. Şair Menûçihrî’nin kaside ve musammatlarında hamriyye söyleme geleneği en uç zirveye ulaşmıştır. Senâî ve Hâkânî gibi mütedeyyin ve dindar şairler bile şiirlerinde şaraptan bahsetmişler. Tasavvufun yaygınlık kazanması ve tasavvufi fikirleri beyan etmek için şiirin kullanılmasıyla birlikte hamriyyeler ve hamriyye ıstılahları mecazi bir surette kullanılmaya başlanmıştır. Hamriyye bütün nazım şekilleriyle yazılmıştır.

The poems the main topic which is drinking wine and the related things are called as “hamriyye”. “Hamr” (wine) was defined in the Persian literature for the first time in the poems of the Samanid period poets. The most important and comprehensive “hamriyye” (wining poem) is a ‘qaside’ poem consisting of ninety-two couplets belonging to Rûdekî-i Semerkandî. Then comes the poet who wrote the most beautiful and ordered wining poetry is Beşâr-i Mergezî. Voicing wining poetry reaches its peak in the qasides and songs of the poet Menûçihrî. Even pious poets like Senâî and Hâkânî mentioned wine in their poems. With the sufism’s becoming widespread and popular use of poetry to explain the sufi ideas, ‘wining poetry’ and the concepts about it began to be used metaphorically. Then ‘hamriyye’ began to be used in all forms of poetry.