Türk halı ve kilim dokumalarında “El” motifinin izdüşümü

İnsanoğlu, kullandığı eşyaya ve bulunduğu ortama anlam kazandırmak, aidiyeti vurgulamak, belirli bir mesajı iletmek ayrıca şans getirmesi, şifa vermesi ya da kötülüklerden koruması niyetiyle farklı semboller kullanmıştır. Bu semboller çeşitli süsleme yöntemleri ile farklı metaryallerde hayat bulmuş, zaman içinde taşıdığı ruhu ya kaybederek, ya da farklı değerler yüklenerekvarlığını sürdürmüştür.Dokuma sanatı bir ihtiyacı karşılamaya yönelik üretilmiş, zamanla estetik ve sembolik bir dil ile teknik çeşitlilik kazanmıştır. Bu bağlamda “el motifi” gerçek el formunda, stilize edilerek ya da sadece nokta-çizgi halinde Anadolu halı ve düz dokumalarında kullanılan sembolik bir motif olmuştur. Bu makalede Türk halı ve düz dokumalarda karşılaşılan “el” motifinin kültürel kökenleri ve günümüzdeki izdüşümleri araştırılmaya çalışılmıştır.

Mankind has used different symbols with the intention of giving meaning to the objects they use and the environment they are in, to emphasize belonging, to convey a certain message, to bring luck, to heal or to protect from evil. These symbols have come to life in different materials with various decoration methods, and continue to exist by either losing their spirit over time or by attributing different values. The art of weaving was produced to meet a need, and gained technical diversity with an aesthetic and symbolic language over time. In this context, the "hand motif" has become a symbolic motif used in Anatolian carpets and plain weavings in real hand form, stylized or only as dot-line. In this article, the cultural origins and current projections of the "hand" motif encountered in Turkish carpets and plain weavings have been tried to be investigated.